Авиация и противовоздушная оборона: тематический польско-русский словарь

lotnictwo — авиация

  • Owe uderzeniowe kliny pancerne winny być wspierane przez lotnictwo we wszystkich sytuacjach bojowych.
  • Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego — jeden z rodzajów wojsk Wojska Polskiego w latach 1943-1990.

lotnik — летчик
defilada — парад

  • Służba lotnika to nie tylko piękny mundur, defilada, efektowny przelot.
  • Legendarny stał się udział polskich lotników w trwającej od lipca do października 1940 roku powietrznej bitwie o Anglię.

siły powietrzne — военно-воздушные cилы
PSP — Polskie Siły Powietrzne na Zachodzie

  • W czasie wojny Siły Powietrzne Floty powiększyły się dynamicznie i w sierpniu 1945 roku liczyły 3700 samolotów startujących z 59 lotniskowców.
  • 11 czerwca 1940 r. polski rząd na uchodźstwie podpisał z rządem brytyjskim porozumienie ws. utworzenia Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
  • Po upadku Francji około 6.200 lotników PSP zostało ewakuowanych do Wielkiej Brytanii, wcześniej jeszcze, bo pod koniec 1939 i na początku 1940 r. przeniesiono około 300 pilotów oraz około 2.000 personelu latającego i służby naziemnej.

lot koszący — бреющий полет (полёт самолёта на предельно малой высоте, от 5 до 50 м)
nawigator — штурман
Tamiza — (река) Темза (в Лондоне)

  • Niemiec obniża lot, po chwili obydwa samoloty lecą lotem koszącym tuż nad Tamizą.
  • 1 stycznia 1945 roku został awansowany do stopnia pułkownika i mianowany dowódcą 2. pułku ataku lotem koszącym.
  • Dornier w panice zeszedł do lotu koszącego i chciał wylądować na jakimś polu.
  • Podczas lotu koszącego na małej wysokości, wskutek nagłego pogorszenia się pogody (deszcz i mgła) nastąpiło zderzenie z wyniosłością terenu. Wraz z pilotem zginął nawigator = во время бреющего полета из-за внезапного ухудшения погоды (дождь и туман) наступило внезапное столкновение с возвышенностью местности. Вместе с пилотом погиб штурман.



ТИПЫ САМОЛЕТОВ

myśliwiec — истребитель

  • Myśliwce z napędem śmigłowym — истребители с винтовой (пропеллерной) тягой.
  • Samoloty myśliwskie II wojny światowej posiadały wszystkie najnowocześniejsze rozwiązania opracowane w latach 30.

bombowiec — бомбардировщик

  • Niemieckie bombowce nurkujące Junkers Ju 87 „Stuka”, popularnie nazywane Stukasami (Sztukasami) — немецкие пикирующие бомбардировщики Юнкерс, популярно называемые Штукасами
  • Dywizjon latał na samolotach startujących z lotnisk, myśliwcach eskortujących oraz bombowcach startujących z pokładów lotniskowców.

dwupłat — биплан

  • Zaletą samolotów dwupłatowych jest duża powierzchnia nośna skrzydeł przy rozpiętości mniejszej, niż w przypadku jednopłatów o porównywalnej powierzchni nośnej, a wadą jest ich znacznie większy opór aerodynamiczny.



ПРИЗЕМЛЕНИЕ

lotnisko — аэродром

  • Najcenniejszy samolot, ze skoczkami i dwoma olimpijskimi medalami, wylądował na lotnisku Chopina. — обратите внимание, что Chopina произносится как «Шопена». Послушать на ru.forvo.com.

lotniskowiec — авианосец

  • Mam za sobą 500 lądowań na lotniskowcach.
  • W szkole lubię rysować żołnierzy, samurajów, czołgi, lotniskowce, bomby, broń maszynową.

lądowanie — 1) приземление; 2) высадка
wylądować — сесть (о самолете), высадиться на сушу (о морском десанте)

  • Coraz więcej samolotów jest zmuszonych do awaryjnego lądowania przez brak paliwa.
  • W Waszyngtonie przewidywano, że w takich warunkach planowane na jesień 1945 r. lądowanie alianckich żołnierzy na japońskich plażach, a spadochroniarzy w portach i na lotniskach, zakończy się olbrzymimi, wręcz trudnymi do oszacowania, stratami zarówno wśród własnych żołnierzy, jak i wśród japońskiej ludności cywilnej.
  • Oprócz przytłaczającej przewagi aliantów nad nieprzyjacielem w siłach powietrznych i morskich, górowaliśmy nad nim jeszcze tym, że my wybraliśmy czas i miejsce lądowania.

spadochron — парашют
skoczek spadochronowy, spadochroniarz — парашютист

  • W okresie międzywojennym specjaliści wojskowi zauważyli, że spadochron może być nie tylko środkiem ratowniczym, ale także transportowym, przeznaczonym do zrzucania ładunków i ludzi. W tym też czasie powstały liczne konstrukcje spadochronów towarowych, a także ćwiczebnych, przeznaczonych do szkolenia skoczków.
  • Każdy skoczek spadochronowy niezależnie od metody wyszkolenia przyswaja procedury bezpieczeństwa związane z możliwym wystąpieniem sytuacji awaryjnej = ... усваивает процедуры безопасности...
  • W czasie II wojny światowej dokonano wielu desantów spadochronowych. Do największych z nich należał desant spadochroniarzy alianckich w Normandii w czerwcu 1944.



ПРОТИВОВОЗДУШНАЯ ОБОРОНА

obrona przeciwlotnicza (OPL) — противовоздушная оборона (ПВО)

  • Obrona przeciwlotnicza jest częścią składową systemu obrony powietrznej.
  • System OPL kraju miał wiele wad. Szwankowały łączność i organizacja, wczesnego ostrzegania, które dotyczyło jedynie Warszawy, ale wszystko wskazuje na to, że artyleria przeciwlotnicza była skuteczniejsza od lotnictwa myśliwskiego.

nalot — налет

  • 25 września 1939 niemieckie lotnictwo przeprowadziło zmasowany nalot na Warszawę, w którego wyniku zginęło około 10 tysięcy ludzi, 35 tysięcy zostało rannych, a 12% zabudowy miejskiej uległo zniszczeniu.

wyprawa bombowa — налет бомбардировщиков (вылет на задание)

  • Włoskie dowództwo sił lotniczych początkowo zamierzało skierować do udział tylko jednostki pomocnicze do obsługi transportowej niemieckich jednostek operacyjnych, ale na to nie wyrazili zgody Niemcy i zażądali udziału włoskich jednostek w wyprawach bombowych przeciwko Anglii.
  • Od teraz w każdą noc odbywały się wyprawy w głąb Niemiec, podczas których bombardowano największe miasta III Rzeszy.

potyczka — схватка, стычка

  • przestworze — простор (воздух, небо, вода), ширь, приволье.
  • W trakcie niezliczonych potyczek powietrznych zestrzelono tysiące samolotów, a setki pilotów uzyskało tytuł Asa przestworzy. Oto lista 10 najlepszych pilotów z różnych państw, którzy zestrzelili najwięcej samolotów podczas II wojny światowej.

działo przeciwlotnicze — зенитное орудие, зенитка

  • Dla obrony lotniska przetransportowano także baterię dział przeciwlotniczych z zapasem amunicji.
  • Przy obronie szczególnie ważnych obiektów ugrupowanie artylerii przeciwlotniczej składało się z dwóch lub trzech pierścieni, tworzonych w odległości od pięciu do siedmiu kilometrów jeden od drugiego.

reflektor przeciwlotniczy — прожектор

  • Conocne niemal naloty dużej liczby brytyjskich bombowców w trudnych dla obronnego lotnictwa warunkach, stosunkowo niewielkie nasycenie systemu niedoskonałymi jeszcze radarami, wciąż skąpa ilość reflektorów przeciwlotniczych i niewielkie doświadczenie załóg w niszczeniu przez myśliwce celów powietrznych w nocy, składały się w sumie na niewielką skuteczność obrony niemieckiej.

balon zaporowy — аэростат заграждения

  • Balon zaporowy — bezzałogowy balon na uwięzi, który z systemem lin stalowych stosowano jako zaporę balonową dla wrogich samolotów bombowych.
  • Niektóre wersje balonów przenosiły małe ładunki wybuchowe, aby zwiększyć prawdopodobieństwo zniszczenia samolotu.
  • Do 1941 r. w Niemczech istniały samodzielne pułki i dywizje artylerii przeciwlotniczej, reflektorów przeciwlotniczych i bataliony balonów zaporowych.

zestrzelić samolot, strącić samolot — сбить самолет
stracić — 1) потерять, лишиться; 2) казнить
przestworze — простор (воздух, небо, вода), ширь, приволье

  • Wiele zestrzeleń zgłaszanych przez pilotów obu walczących stron było zawyżanych, a duży odsetek dokumentów z tamtego okresu został zniszczony w wyniku działań wojennych.
  • Polski lotnik podporucznik Władysław Gnyś strąca pierwszy w tej wojnie niemiecki samolot.
  • już na początku wojny stracono polską dziewczynę za zerwanie propagandowego plakatu
  • Łącznie w ciągu pierwszego tygodnia wojny strącił 5 niemieckich samolotów, to rekord kampanii wrześniowej. Tym samym stał się najskuteczniejszym polskim lotnikiem tego okresu i pierwszym alianckim asem II wojny światowej (tytuł ten przyznawano zwyczajowo pilotom, którzy strącili pięć lub więcej wrogich samolotów).
  • Istnieją także inne, niepotwierdzone, informacje o strąceniu niemieckich maszyn.
  • Niemcy tego dnia stracili 24 samoloty z czego 12 zestrzeleń przypadło w udziale myśliwcom.
  • 10 z nich skazano na karę śmierci i stracono w berlińskim więzieniu Moabit.
  • Dlatego takze poczatkowo przychylna Niemcom polityka Polski ulegla zmianie w 1939r gdyz stracono zludzenia co do Hitlera.



ХАРАКТЕРИСТИКИ САМОЛЕТОВ

osiągi — технические характеристики, летные качества, параметры

  • Żaden z alianckich płatowców nie dorównywał Me 262 osiągami.
  • Wynikało to z gorszych osiągów Hurricane, któremu trudniej było nawiązać równorzędny bój z niemieckimi Messerschmittami (niemniej jednak to właśnie tych samolotów używał słynny Polski Dywizjon 303, który osiągnął najlepszy wynik zestrzeleń ze wszystkich dywizjonów biorących udział w Bitwie o Anglię).

zasięg — дальность
udźwig — грузоподъёмность (крана, самолёта)

  • wielosilnikowe (2–6) samoloty o dużym udźwigu i zasięgu oraz długotrwałości lotu, przeznaczone do uderzeń strategicznych na głębokie zaplecze przeciwnika = многомоторные самолеты с большой грузоподъемностью и дальностью, а также продолжительностью полета, предназначенные для стратегических ударов в глубоком тылу противника.

pułap — потолок (наивысшая высота полета)
pułapka — ловушка

  • Bombowiec latający na dużych wysokościach, zdolny osiągnąć pułap 12 000 metrów.
  • Pierwsza wersja A6M2 rozwijała 533 km/h na pułapie 4550 m; maksymalny pułap wynosił 10 300 m. W wyniku modernizacji osiągi nieco się zmieniały, pułap pozostawał w zasadzie ten sam.
  • W książce zaprezentowano barwne wykresy z porównaniem takich danych techniczno-taktycznych jak prędkość maksymalna, kaliber i rodzaj uzbrojenia pokładowego, masa salwy ogniowej, zasięg, prędkość wznoszenia, masa własna, pułap maksymalny, udźwig bomb.
  • Pułapkami i to wyjątkowo perfidnymi były getta utworzone na terenie Polski przez hitlerowskich Niemców.
  • Według opinii specjalistów, zgromadzone ładunki wybuchowe tworzyły tak zwaną pułapkę saperską.

kadłub — корпус, (для самолета) фюзеляж

  • Kadłub wykonany był ze spawanych, walcowanych płyt pancernych.
  • Kadłub miny w kształcie kuli wykonany z blachy stalowej zawierał materiał wybuchowy i detonator.

przekazać sterowanie — передать управление

  • Samolot ten może wylądować sterowany zdalnie poprzez łączność satelitarna, albo tez sterowanie lotem może zostać przekazane z ziemi komputerowi pokładowemu.



АУДИОКНИГА "Dywizjon 303"

Для закрепления и расширения словарного запаса рекомендуется послушать известную польскую книгу Аркадия Фидлера "Dywizjon 303" о героизме польских летчиков во время битвы за Британию. По состоянию на 2022 год удалена с сервиса Youtube.

Далее: военно-морской флот.

Комментарии
Znani Polacy

Zanurz się w fascynujący świat znanych Polaków! Nasza strona to skarbnica wiedzy o ponad 500 postaciach, które zmieniły oblicze naszego kraju. Od artystów po naukowców – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Sprawdź, jak wiele wiesz o znanych Polakach, grając w nasz interaktywny quiz wiedzy. Odkryj, baw się i ucz razem z nami – czekamy na Ciebie!