Стрелковое оружие и взрывчатые вещества: тематический польско-русский словарь

broń biała — холодное оружие
broń palna — огнестрельное оружие
broń strzelecka — стрелковое оружие

• Co było bardziej przydatne na dawnym polu bitwy — broń biała czy palna?
• Walki na białą broń we wrześniu 1939 roku.
• Bronią palną dysponował w tym okresie zaledwie co dziesiąty z nich = огнестрельным оружием в тот период владел едва ли каждый десятый из них.
• W broni palnej chodzi głównie o celność i jak najszybsze oddanie następnego strzału.
• Większość specjalistów od broni strzeleckiej uważa, że to prawdziwy pierwowzór wszystkich karabinów maszynowych, które powstawały po II wojnie światowej = большинство специалистов по стрелковому оружию считает, что это настоящий прототип всех пулеметов, которые создавались после Второй мировой войны.
• Tarcza pancerna o grubości 4-5 mm chroniła załogę przed ogniem broni strzeleckiej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich = бронещит толщиной 4-5 мм защищал экипаж от стрелкового огня и осколков артиллерийских снарядов.

broń konwencjonalna — обычное, традиционное вооружение (холодное и огнестрельное оружие)
broń masowego rażenia, broń masowej zagłady — оружие массового поражения (уничтожения)

• Broń konwencjonalna to np. broń palna (pistolety, karabiny, działa itp) czy biała (noże, miecze itp).
• Broń niekonwencjonalna to na przykład broń chemiczna (gazy bojowe), biologiczna, atomowa.

zasięg — дальность, диапазон

• Zasięg broni strzeleckiej jest stosunkowo niewielki — zwykle nie przekracza 2000 metrów.

celownik — прицел

• Z celownikiem termowizyjnym i laserowymi podświetlaczami celu, bezpilotowy obiekt latający pozwala wystrzelić precyzyjne pociski, pozostając kompletnie anonimowym
• Planowano ewakuację miast, które będą na celowniku.

lufa (gładka / gwintowana) — дуло, ствол (гладкий / нарезной)
gwint — резьба, нарезка

• Charakterystyczną jej cechą była oczywiście lufa zwężająca się ku wylotowi = характерной особенностью оружия, безусловно, был ствол, сужающийся к выходному отверстию.
• Wewnątrz lufa posiadała gwint prawoskrętny o dwunastu zwojach = в канале ствола имелось 12 правосторонних винтовых нарезов.

wiatrówka — 1) пневматическое ружье, духовое ружье; 2) ветровка (одежда)

• Sprzedam wiatrówkę z celownikiem optycznym = продам пневматическое ружье с оптическим прицелом
• Ubrałam się w szarą spódnicę, bluzkę, wiatrówkę = я надела серую юбку, блузку и ветровку.

karabin — винтовка
karabinek — мелкокалиберная винтовка (по конструкции как стандартная винтовка, но короче и легче)
strzelba — ружье
spust — спусковой крючок

• Potem błyskawicznie się odwrócił, podrzucił strzelbę do ramienia, nacisnął spust.
• Pistolet wyposażono też w dwa języki spustowe — jeden do ognia ciągłego, drugi do pojedynczego, oraz w wymienną lufę.

magazynek — магазин (ёмкость для размещения патронов в определённом порядке)
wycior — шомпол (przyrząd do czyszczenia lufy broni palnej)

• Magazynek — część składowa broni palnej służąca za wewnętrzny zapas nabojów.
• Magazynek po wystrzeleniu ostatniego naboju sam zwalniał się z zaczepu.
• W skład zestawu wchodził 9-mm pistolet wz. 35, 8-nabojowy magazynek, wycior, jubileuszowe opakowanie z logo 90-lecia Fabryki Broni, reprint instrukcji użytkowania z 1937, karta gwarancyjna, instrukcja broni i instrukcja strzelecka.

karabin powtarzalny — магазинная винтовка (после каждого выстрела стрелок должен произвести несколько действий по перезарядке оружия, при этом новый патрон подается из магазина оружия)
karabin samopowtarzalny — самозарядная винтовка (которая перезаряжается из магазина самостоятельно после каждого выстрела)

• Był to pierwszy polski karabin samopowtarzalny, automatycznie przeładowujący się po strzale. Jako broń samopowtarzalna umożliwiał danie dziesięciu strzałów bez przeładowywania.
• Dopiero przed i w trakcie II wojny światowej pojawiły się udane konstrukcje karabinów samopowtarzalnych, jednak dość szybko zostały wyparte przez karabiny i karabinki automatyczne mogące strzelać także seriami.

karabin automatyczny — автомат (может стрелять очередями)

• Sturmgewehr 44 (MP.43, StG.44) — niemiecki karabinek automatyczny zbudowany w 1943 roku. Jeden z pierwszych karabinków automatycznych na nabój pośredni wprowadzonych do uzbrojenia.

karabin maszynowy — пулемет

• Prawdziwą furorę na rynku broni palnej zrobiły automaty, czyli karabiny maszynowe.
• Pierwotnie przeznaczeniem karabinów maszynowych było niszczenie siły żywej, później zaczęto je stosować także do celów przeciwlotniczych, a nawet rażenia lekkich pojazdów opancerzonych.

ciężki karabin maszynowy (ckm, cekaem) — станковый пулемет (дословно: тяжелый пулемет)

• Obrońcy strzelali do czołgów z działek i cekaemów, obrzucali je też granatami ręcznymi.
• Ostatnia łódź, wioząca około 60 żołnierzy, została zatopiona ogniem polskich cekaemów, większość jej pasażerów zginęła, nieliczni dostali się do niewoli.

pistolet maszynowy — пистолет-пулемет

• Wielka siła rażenia, lekkość broni, możliwość zaopatrzenia strzelca w dużą ilość taniej amunicji oraz moralny efekt i nadzwyczajna skuteczność ognia maszynowego predestynują pistolet maszynowy do działań szturmowych, służby wartowniczej, ochrony obiektów wojskowych, policji itp. Poza tym pistolet maszynowy znajduje szerokie zastosowanie jako uzbrojenie pomocnicze w Artylerii i oddziałach pancernych.

granatnik przeciwpancerny — ручной противотанковый гранатомет (РПГ)

• Panzerfaust to słynny niemiecki granatnik przeciwpancerny jednorazowego użytku, używany podczas II wojny światowej.

rusznica — мушкет, винтовка
karabin przeciwpancerny, rusznica przeciwpancerna — противотанковое ружье

• Na ul. Poleskiej przy pomocy karabinów przeciwpancernych i cekaemów zniszczono jeden czołg, a drugi uszkodzono.
• Powstańcy zniszczyli wiele czołgów, dział pancernych i polowych wozów opancerzonych, wyrzutni rakietowych i różnych pojazdów mechanicznych, zdobyli m.in.: 5 czołgów, 6 moździerzy i granatników, 67 rusznic przeciwpancernych, 266 cekaemów, 370 pistoletów maszynowych.

moździerz — 1) миномет; 2) (устаревшее) мортира

• Przyczynił się do tego z pewnością wsparcie ogniowe artylerii rakietowej, jak i ostrzał z lekkich moździerzy — choć nie do końca celny, to obniżający morale przeciwnika.
• W programie było nie tylko zastosowanie broni strzeleckiej przez piechotę czy kawalerię, lecz również kursy z zakresu użytkowania broni maszynowej, moździerzy, armat, haubic czy środków łączności.

ВЗРЫВЧАТЫЕ И ГОРЮЧИЕ ВЕЩЕСТВА

zapłon — поджигание, воспламенение

• Rzecz w tym, że jeden z końców patronu trzeba było odgryźć, by umożliwić zapłon ładunku prochowego.
• Materiały pędne dostarczane były do komory spalania dzięki ciśnieniu wytworzonemu w zbiornikach przez niewielki ładunek prochowy, a w celu zapobieżenia wybuchowi podczas zapłonu dopływ utleniacza ograniczany był w czasie rozruchu silnika przez mechaniczny zawór = горючие материалы попадали в камеру сгорания благодаря давлению, создаваемому внутри резервуара небольшим пороховым зарядом, а для предотвращения взрыва во время воспламенения приток окислителя при запуске двигателя ограничивался механическим клапаном.

miotacz ognia — огнемет

• W trakcie II wojny światowej miotacze ognia zamontowane na pojazdach pancernych były szeroko stosowane, także miotacze przenośne były na wyposażeniu wszystkich armii biorących udział w wojnie.
• Opancerzony samobieżny miotacz płomieni.

ładunek — 1) (wybuchowy) заряд; 2) груз
ładowność — грузоподъемность

• Wasz zamachowiec wspiął się na most, by umieścić ładunki wybuchowe = ваш террорист взобрался на мост, чтобы заложить взрывчатку.
• Używamy drzwiczek na ładunki wybuchowe w myśliwcach od dziesięciu lat = Мы используем взрывные люки в истребителях уже 10 лет.
• Za wszelką cenę musimy odzyskać ładunek! = мы должны любой ценой добыть груз!
• Wadami obu konstrukcji była duża masa własna i stosunkowo mała ładowność oraz zbyt słaby układ napędowy, do tego typu zadań.
• Niektóre zatonęły, bo były zbyt przeładowane = некоторые затонули, потому что были слишком перегружены.

terpentyna — скипидар

• Terpentynę znamy przede wszystkim jako popularny rozpuszczalnik do farb. Dziewiątego września 1939 roku została ona jednak użyta jako skuteczna broń przeciwpancerna = скипидар известен прежде всего как популярный растворитель для красок. 9 сентября 1939 года он, тем не менее, был использовал как эффективное противотанковое оружие.

zapalnik — взрыватель
lont — фитиль, запальный шнур

• Weźmiemy 32 detonatory z zapalnikiem lontowym i odpalimy je jednocześnie.
• Zapalnik jest podłączony do odbiornika.
• Ustawić zapalnik na trzy minuty.
• Jak często lont zawodzi?
• Lont jest wystarczająco długi, byś zdążył się stąd wydostać.

rozbrajanie min, rozminowanie — поиск мин и разминирование
rozbrajanie — (также) разоружение

• Sposoby oczyszczania pól minowych nie zmieniły się właściwie od końca II wojny światowej. Przy rozbrajaniu min nadal wymagana jest obecność sapera, który ryzykuje swoim życiem, by unieszkodliwić ładunek.
• Bo z okazji Dnia Sapera żołnierze zdecydowali się opowiedzieć o swojej pracy i pokazać narzędzia, którymi posługują się przy rozbrajaniu min.
• Rocznie na terytorium Polski odnajdywane są pojedyncze miny.
• Trwa rozbrajanie niedobitków armii niemieckiej, uciekający naziści rozstrzeliwują zakładników, pędzą jeńców i więźniów obozów koncentracyjnych w tzw. marszach śmierci, alianci organizują nową administrację.

Далее: авиация и противовоздушная оборона.