Боевой дух войск: героизм и трусость: тематический польско-русский словарь

morale (не изменяется по падежам) — моральный дух, боевой дух

  • Dokonano tego głównie dla podniesienia morale amerykańskich żołnierzy, walczących z przeciwnikiem uzbrojonym w ciężkie czołgi typu Tygrys.
  • Oprócz ataków na cele czysto wojskowe, Luftwaffe podjęła także szeroko zakrojoną kampanię nalotów wymierzonych przeciwko ludności cywilnej, mających złamać morale brytyjskiego społeczeństwa = помимо атак на сугубо военные цели, Люфтваффе предприняла также широко задуманную кампанию налетов, нацеленных на гражданское население, чтобы сломать моральный дух британского общества.

doborowy — отборный

  • Brytania i Francja mające 110 doborowych dywizji siedziało w okopach naprzeciw 23 słabych dywizji niemieckich.
  • Jednak na odcinkach Frontu Centralnego i Woroneskiego Niemcy, posiadając przeszło 500 tysięcy ludzi (w tym niemal wszystkie doborowe jednostki, jakie pozostawały na froncie wschodnim) mieli napotkać przeciwnika silniejszego i liczniejszego.



ГЕРОИЗМ

zgłaszać się (zgłosić się) na ochotnika — вызываться (вызваться) добровольцем

  • Liczono na zgłoszenie się tysięcy ochotników, zgłosiło się niecały tysiąc.
  • Pojawiły się również afisze, że kto zgłosi się dobrowolnie, na ochotnika, ten dostanie 1 kg marmelady, 1 kg chleba, będzie mógł zabrać 15 kg bagażu, pieniądze i kosztowności, oraz nie będzie oddzielony od rodziny.

utrzymać za wszelką cenę — удержать любой ценой

  • Jedną z przyczyn, dla których Hitler tak łatwo podbił całą Europę, był całkowity brak zaangażowania państw alianckich, które za wszelką cenę chciały uniknąć wojny.
  • Depesza zwrotna była krótka: „Obecny front wołżański (...) utrzymać za wszelką cenę” = Обратная телеграмма (депеша) была короткой: «Теперешний Волжский фронт (...) удержать любой ценой!».

za cenę własnego życia — ценой собственной жизни
hołd — честь, почести

  • gotowość do obrony ojczyzny za każdą cenę nawet za cenę własnego życia.
  • Propaganda wzywała czerwonoarmistów do niszczenia wroga nawet za cenę własnego życia.
  • Złożył on także hołd żołnierzom września 1939 roku, którzy za cenę własnego życia, bronili granic naszej ojczyzny.
  • Uświadomienie sobie, że istnieją wartości, których należy bronić nawet za cenę własnego życia.

zwycięstwo albo śmierć — победа или смерть

  • Brytyjczycy zaatakowali wojska Rommla po raz kolejny 2 listopada. „Lis Pustyni” podjął decyzję o wycofaniu. Jego odwrót powstrzymał rozkaz Hitlera: „zwycięstwo albo śmierć” = британцы пошли в наступление на войска Роммеля в очередной раз 2 ноября. «Лис Пустыни» принял решение отступать. Его отступление остановил приказ Гитлера «победа или смерть».

wyczyn — подвиг

  • Duża część jego wyczynów była jedynie wytworem radzieckich gazet = большая часть его подвигов была лишь выдумкой советских газет.
  • Co roku upamiętniany jest heroiczny wyczyn obrońców z 1939 r. = каждый год мы вспоминаем героический подвиг защитников из 1939 года.

awans — повышение, продвижение (по службе)

  • Za ten wyczyn otrzymał awans na pułkownika.
  • 11 sierpnia 1944 r. nieuzbrojona zatrzymała dwa niemieckie samochody terenowe, za ten wyczyn awansowana do stopnia starszego strzelca i odznaczona Krzyżem Walecznych.
  • W uznaniu wyczynów wojskowych otrzymał awans na pułkownika.
  • W styczniu 1945 r. otrzymał kapitański awans.

zaryzykować życie — рискнуть жизнью

  • Byli jednak i tacy, którzy gotowi byli zaryzykować własne życie, aby sprzeciwić się nazistom.
  • Bonhoeffer nie tylko pragnął swobody głoszenia Ewangelii, lecz także gotów był zaryzykować życie, sprzeciwiając się Hitlerowi i pomagając Żydom w ucieczce.

bohater — герой
Bohater Związku Radzieckiego — Герой Советского Союза

  • Ulica Bohaterów Westerplatte
  • Po bitwie pod Lenino, dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR nadano pośmiertnie tytuł Bohatera Związku Radzieckiego trzem Polakom, żołnierzom 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki za wzorowe wykonanie zadań bojowych dowództwa na froncie walki z najeźdzcami niemieckimi i przejawioną przy tym odwagę i bohaterstwo.

plakietka — нагрудный знак, значок

  • Niemiecki podoficer, dowódca plutonu, uzbrojony w pistolet maszynowy MP-40, ma na kurtce dwie odznaki „Za zniszczenie czołgu” oraz plakietkę „Za walkę wręcz” = немецкий младший офицер (унтер-офицер), командир взвода, вооруженный пистолетом-пулеметом MP-40, с двумя нарукавными знаками «За уничтоженный танк» и нагрудным знаком «За ближний бой».



ТРУСОСТЬ

defetysta — пораженец

  • Wielu żołnierzy po utracie kontaktu z jednostką dążyło do macierzystego garnizonu, gdzie często z powodu złych wiadomości, jakie przynosili traktowani byli jako defetyści.
  • Zachowywali się jak prawdziwi defetyści, ciągle się dopytując, co zrobić, żeby nie spotkać wkraczających Niemców.

zdrajca — изменник

  • „Skończony łajdak, sprzedajny zdrajca, szpieg niemiecki — oto kim jest Własow. Śmierć nikczemnemu zdrajcy Własowowi, podłemu szpiegowi i agentowi zbrodniarza Hitlera!” — tak kończyła się ulotka poświęcona generałowi, a przygotowana przez speców Stalina od propagandy = «Отъявленный негодяй и предатель, продажный изменник, немецкий шпион — вот кто такой Власов. Смерть презренному предателю Власову, подлому шпиону и людоеду Гитлера!» — так заканчивалась посвященная генералу листовка, подготовленная сталинскими пропагандистами.

oddział blokujący, oddział zaporowy — заградительный отряд, заградотряд
wojna domowa — гражданская война

  • Choć trzeba pamiętać, że Stalin nie zamierzał ryzykować. Na tyłach Armii Czerwonej nakazał rozmieścić oddziały blokujące wyposażone w cekaemy, które miały strzelać do cofających się żołnierzy = хотя нужно помнить, что Сталин не собирался рисковать. В тыле Красной Армии приказал разместить заградотряды, оснащенные станковыми пулеметами, которые должны были стрелять в отступающих солдат.
  • W Armii Czerwonej sformowano oddziały zaporowe, które strzelały w plecy cofającym się żołnierzom
  • Ojcem sowieckich oddziałów zaporowych był Lew Dawidowicz Trocki, a wszystko zaczęło się jeszcze w trakcie wojny domowej w latach 1917-1921.
  • Na czele oddziałów zaporowych powinni stać dowódcy o twardej woli i odwadze.

oddziały karne (dyscyplinarne) — дисциплинарные части, штрафбат (штрафной батальон), дисбат (дисциплинарный батальон)
degradacja — разжалование, понижение в должности, лишение погон

  • W Armii Berlinga, wzorem wojsk sowieckich, również powstały oddziały karne, do których trafiali żołnierze popełniający różnego rodzaju przewinienia.
  • Pobyt w oddziałach karnych wynosił od jednego do trzech miesięcy.
  • Gorszą karą od skierowania do kompanii karnej była tylko degradacja.
  • Brać frontowa zdawała sobie sprawę, że sztrafnicy odwalają za nich najgorszą robotę i są posyłani na najtrudniejsze odcinki frontu: „Karniacy, jak wiadomo, mają tylko jedną drogę: do przodu”.
  • Wszyscy uczestnicy nabożeństw mieli być bezwarunkowo trzeźwi. Za złamanie tych wytycznych oficerom groziła degradacja do stopnia szeregowca, a żołnierzom zakucie w kajdany.

Далее: военное обмундирование.

Комментарии